قطع مکرر برق خانگی در سالهای اخیر اهمیت تامین منبع برق اضطراری قابل اطمینان را دوچندان کرده است. دو راهکار رایج برای تأمین برق پشتیبان در منزل عبارتاند از یوپیاس (UPS) و موتور برق بنزینی. هر یک از این سیستمها مزایا و محدودیتهای خود را دارند که در انتخاب مناسبترین گزینه باید بررسی شوند. در این مقاله با نگاهی تخصصی، هر دو سیستم را از نظر هزینه، عملکرد، نگهداری، نویز و سایر معیارهای مهم بررسی میکنیم و در نهایت مزایای خرید موتور برق بنزینی فیرمن (وارداتی از شرکت همروز) را برجسته خواهیم کرد.
یو پی اس خانگی: مزایا و معایب
یوپیاس در واقع یک منبع تغذیه بدون وقفه است که با نگهداری شارژ باتری، پس از قطع برق شهری بدون تأخیر وارد مدار میشود. مزیت اصلی یوپیاس این است که برق وسایل حساس خانگی را بیدرنگ و بدون نوسان تأمین میکند، به طوری که حتی در لحظهی قطع برق هیچ وقفهای در کارکرد دستگاههایی مانند کامپیوتر، مودم اینترنت یا دوربینهای مداربسته پیش نمیآید. از جمله دیگر مزایای یوپیاس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تأمین برق بدون وقفه: یوپیاس بلافاصله پس از قطع برق عمل کرده و برق تجهیزات را بدون کوچکترین تاخیر تأمین میکند. این ویژگی برای جلوگیری از اختلال در عملکرد دستگاههای مهم خانگی ضروری است.
- حفاظت در برابر نوسانات برق: یوپیاس ولتاژ خروجی را تثبیت میکند و از افزایش یا کاهش ناگهانی ولتاژ محافظت مینماید، به طوری که تجهیزات حساس (مثلاً تلویزیون هوشمند، سرورها و وسایل پزشکی) در برابر نوسانات شهری آسیب نبینند.
- جلوگیری از از دست رفتن داده: هنگام قطعی برق ناگهانی، یوپیاس فرصت میدهد تا دادهها ذخیره و سیستم بهصورت ایمن خاموش شود و از از بین رفتن اطلاعات مهم جلوگیری مینماید.
- نصب ساده و استفاده راحت: اغلب یوپیاسهای خانگی ابعاد کوچکی دارند و به آسانی میتوان آنها را در فضاهای محدود خانگی نصب کرد. همچنین کارکرد آنها بدون سروصدا است (به ویژه در حالت آماده به کار).
- کاهش زمان خرابی: در صورت قطع برق شبکه، یوپیاس میتواند چند دقیقه تا چند ساعت اولیه را پوشش دهد و زمان خاموشی دستگاهها و هزینههای ناشی از آن را کاهش دهد.
با این حال معایب یوپیاس نیز قابل توجه است. از جمله مهمترین نقاط ضعف یوپیاس برای مصارف خانگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- محدودیت زمان پشتیبانی: باتری یوپیاس تنها چند دقیقه تا چند ساعت برق را تأمین میکند و برای قطعیهای بلندمدت مناسب نیست. در واقع پس از اتمام شارژ باتری، سیستم به سرعت خاموش خواهد شد.
- هزینه نگهداری باتری: باتریهای یوپیاس پس از چند سال نیاز به تعویض دارند؛ هزینه تعویض باتری به خصوص در انواع با ظرفیت بالا قابل توجه است و عملکرد دستگاه در صورت عدم تعویض به موقع کاهش مییابد
- هزینه اولیه بالا: یوپیاسهای خانگی با ظرفیت مناسب معمولاً قیمت نسبتا بالایی دارند و مدلهای با تکنولوژی پیشرفته (مثلاً آنلاین دابل کانورتور) هزینهی آغازین بیشتری خواهند داشت.
- ظرفیت محدود: برخلاف موتور برق، یوپیاسها برای تأمین بارهای پرمصرف و طولانی مدت مناسب نیستند. آنها بیشتر برای دستگاههای حساس و کممصرف خانگی به کار میروند و توانایی تامین برق لوازم پرقدرت را ندارند.
- حساسیت به دما و شرایط محیطی: باتری یوپیاس در دماهای بسیار بالا یا پایین ممکن است کارایی خود را از دست بدهد و در محیطهای مرطوب یا گرم احتمال خرابی افزایش مییابد.
به طور خلاصه، یوپیاس برای مصارف کوتاهمدت و حفاظت از تجهیزات الکترونیکی حساس بسیار مناسب است، اما برای تأمین برق خانه در قطعیهای چند ساعته یا تغذیه تجهیزات پرمصرف خانگی کارایی محدودی دارد.
موتور برق بنزینی خانگی؛ مزایا و معایب
موتور برق بنزینی دستگاهی است که با احتراق بنزین (یا گازوئیل) و چرخش ژنراتور، برق تولید میکند. این وسیله معمولاً توان بالایی دارد و میتواند برای ساعتها به طور مداوم برق بدهد؛ به همین دلیل برای پشتیبانی طولانیمدت در هنگام قطعی برق منازل مناسب است. مهمترین مزایای موتور برق بنزینی به شرح زیر است:
- تأمین برق طولانیمدت: در صورتی که مخزن سوخت ژنراتور به اندازه کافی پر باشد، میتواند برای چند ساعت پیوسته برق مورد نیاز را تامین کند. برخلاف یوپیاس که مدت محدودی برق دهی دارد، موتور برق تا زمان تمام شدن سوخت قادر به ادامه کار است.
- توان بالا: ژنراتورها به راحتی میتوانند دستگاههای پرمصرف خانگی مانند یخچال، کولر گازی، ماشین لباسشویی و پمپ آب را تأمین کنند. قدرت بالای موتور برق باعث میشود در بارهای سنگین عملکردی قابل اتکا داشته باشد.
- استقلال از شبکه برق: موتور برق مستقل از شبکه برق شهری کار میکند و در قطعیهای گسترده یا بلندمدت، بدون وابستگی به برق شهر برق اضطراری فراهم میکند.
- کاربرد گسترده: ژنراتورها در خانه، محل کار، بازار و حتی فضاهای باز (کمپینگ) کاربرد دارد و با مدلهای بیصدا (سایلنت) میتوان در محیطهای حساس به صدا نیز از آن بهره برد.
- دوام در شرایط محیطی سخت: موتور برقها نسبت به دما و شرایط محیطی حساسیت کمتری دارند و میتوانند در دمای پایین یا بالا و در مواقع پرتنش به کار خود ادامه دهند.
البته معایب موتور برق نیز قابل ذکر است. مهمترین محدودیتهای ژنراتورهای بنزینی عبارتاند از:
- صدای زیاد: ژنراتورهای بنزینی به ویژه در توانهای بالا، صدای نسبتاً زیادی تولید میکنند. این صدا در محیطهای خانگی یا اداری ممکن است آزاردهنده باشد. البته مدلهای سایلنت (کمصدا) تا حدودی این مشکل را کاهش دادهاند (به عنوان مثال دامنه صدای ژنراتور سایلنت بین ۵۰ تا ۶۸ دسیبل است).
- نیاز به سوخت: موتور برق برای کارکرد نیاز به بنزین یا سوخت فسیلی دارد. تأمین، حمل و نگهداری سوخت هزینه و دردسر اضافی دارد و با قطع برق در تأمین سوخت باید برنامهریزی کرد.
- زمان تأخیر در روشن شدن: موتور برق پس از قطع برق بلافاصله روشن نمیشود و معمولاً چند ثانیهای برای راهاندازی زمان نیاز دارد. در این مدت کوتاه، ممکن است برق برخی لوازم قطع شود، البته بهجای آن میتوان از یوپیاس یا استابلایزر برای محافظت لحظهای استفاده کرد.
- نگهداری و سرویس دورهای: ژنراتور نیاز به سرویس و نگهداری منظم دارد؛ از تعویض روغن و فیلترها تا بررسی سیستم خنککننده و شمع موتور. هر چند هزینه این نگهداری در بلندمدت معقول است، ولی در مقایسه با یوپیاس (که عملاً فقط نیازمند نگهداری باتری است) کار بیشتری میبرد.
- تولید دود و آلودگی: موتور برقهای بنزینی آلایندگی دارند؛ دود ناشی از احتراق سوخت میتواند کیفیت هوا را کاهش دهد. بنابراین استفاده طولانی مدت در محیطهای بسته یا بستهبندی باید با تهویه مناسب انجام شود.
- حجم و وزن بیشتر: ژنراتورها معمولاً ابعاد و وزن قابل توجهی دارند، به ویژه مدلهای قویتر. حمل و نصب آنها در خانه نسبت به یک یوپیاس سبک دشوارتر است.
به طور خلاصه، موتور برق برای تأمین برق طولانی مدت و بارهای پرمصرف گزینهای ایدهآل است، اما صدای زیاد، نیاز به سوخت و نگهداری دورهای از معایب آن هستند. جداول زیر به مقایسه برخی ویژگیهای کلیدی یوپیاس و موتور برق بنزینی کمک میکند تا تصویر روشنتری از تفاوتها داشته باشیم:
| ویژگی | UPS خانگی | موتور برق بنزینی |
| هزینه اولیه | معمولاً متوسط تا بالا | معمولاً متوسط تا پایینتر |
| هزینه نگهداری بلندمدت | متوسط (تعویض باتری) | کم تا متوسط (سوخت و سرویس) |
| زمان شروع پس از قطعی | تقریبا بیدرنگ | چند ثانیه تاخیر |
| مدت برقدهی | محدود (چند دقیقه تا چند ساعت) | طولانی (ساعتها تا سوخت تمام شود) |
| توان قابل پشتیبانی | کم تا متوسط (مناسب حساسکار) | بالا (قابل پشتیبانی بارهای سنگین) |
| نیاز به سوخت/شارژ | نیاز به برق و شارژ باتری | نیاز به بنزین یا گازوئیل |
| تعمیر و نگهداری | بررسی و نگهداری باتری | سرویس دورهای موتور (روغن، فیلتر) |
| میزان صدا | بسیار کم یا بیصدا | نسبتا زیاد (مدلهای سایلنت تا ۵۰–۶۸ دسیبل) |
| آلودگی محیطی | ندارد (به جز آلایندگی باتری) | دود و آلودگی سوختی |
| قابلیت حمل | سبک و جمعوجور | سنگینتر و بزرگتر |
موتور برق فیرمن؛ گزینهای مطمئن برای منزل
از میان برندهای معتبر موتور برق بنزینی، فیرمن (Firman) جایگاه ویژهای دارد. این برند چینی که زیرمجموعهی گروه صنعتی بزرگ Sinomach است، بیش از ۱۷ سال است که در تولید ژنراتورهای قابل حمل فعالیت میکند و تا کنون بیش از ۱۰ میلیون دستگاه موتور برق ساخته است. موتور برق فیرمن با ویژگی فنی برجسته عرضه میشوند که برای مصرف خانگی بسیار مطلوبند:
- دارای AVR (رگولاتور ولتاژ) داخلی: با این ویژگی، ولتاژ خروجی توسط دستگاه تثبیت میشود و از نوسانات ناگهانی برق جلوگیری میکند. به عبارتی خروجی ژنراتور فیرمن صاف و بدون نوسان است.
- سیمپیچ تمام مس: استفاده از سیمپیچ مسی در فیرمن دوام و راندمان الکتریکی بالاتری میدهد و از داغشدن و افت ولتاژ جلوگیری میکند.
- اگزوز دوگانه با کاهش صدا: سیستم اگزوز دوگانه تعبیهشده در موتور برق فیرمن تا حدی صدای خروجی را کاهش میدهد. این ویژگی ضمن تأثیر مثبت بر طول عمر موتور، آسایش بیشتری در محیط فراهم میکند.
- مخزن سوخت بزرگتر: ظرفیت بالاتر باک بنزینی فیرمن، امکان کارکرد طولانیتری (مثلا ۸ ساعت یا بیشتر) را بدون نیاز به سوختگیری مکرر فراهم میآورد. این موضوع برای استفاده مداوم در قطعیهای طولانی بسیار حائز اهمیت است.
شرکت فیرمن از نظر کیفیت ساخت و استاندارد نیز مورد اطمینان است. در این سالها محصولات فیرمن با گواهیها و استانداردهای بینالمللی تولید و به بازارهای جهانی عرضه شدهاند.
از سوی دیگر، شرکت همروز به عنوان واردکننده رسمی و باسابقه تجهیزات برق اضطراری در ایران، خدمات پشتیبانی و گارانتی قابل اتکایی ارائه میکند. همروز با بیش از پنج دهه تجربه در واردات و توزیع ژنراتور و موتور برق، محصولات فیرمن را به طور مستقیم از کارخانه تأمین و با تضمین کیفیت و خدمات پس از فروش عرضه میکند. شرکت همروز با داشتن تیم مهندسین توانمند و اعمال کنترل کیفیت دقیق، محصولات استاندارد بینالمللی را وارد و در اختیار مشتریان قرار میدهد. به بیان دیگر، خرید موتور برق فیرمن از شرکت همروز، علاوه بر کیفیت بالای برند فیرمن، اطمینان از اصل بودن کالا و پشتیبانی فنی مناسب را نیز در پی دارد.
نتیجه گیری
انتخاب بین یوپیاس و موتور برق بنزینی برای منزل به نیازهای خاص خانواده بستگی دارد. اگر هدف تنها حفاظت از لوازم الکترونیکی حساس در هنگام قطعیهای کوتاه است و هزینهی اولیه قابل تامین است، یوپیاس گزینه مناسبی است؛ اما در شرایط قطعیهای طولانی و نیاز به تامین برق وسایل پرمصرف خانه (مثل یخچال، پکیج برقی، پمپ آب و غیره)، موتور برق بنزینی برتری محسوسی دارد. با توجه به ویژگیهای ذکرشده، موتور برق فیرمن با تکنولوژیهای به روز داخلی و پشتیبانی همروز میتواند گزینهای مطمئن و مقرونبهصرفه برای تأمین برق اضطراری منزل باشد.
به طور کلی میتوان گفت که موتور برق فیرمن، با ظرفیتهای متنوع (از ۱٫۲ تا ۸٫۵ کیلووات) و مشخصات فنی قوی، به دلیل قدرت بالا، دوام زیاد و قابلیت کارکرد طولانی، گزینه ایدهآلی برای خانوادههایی است که میخواهند مطمئن باشند حتی در طولانیترین قطعیهای برق، مصرفکنندههای خانگیشان دچار وقفه نخواهند شد. هم زمان اگر نگران نویز هستید، فیرمن مدلهای سایلنت نیز عرضه میکند که میزان صدای کمتر (مثلاً حدود ۵۸–۶۷ دسیبل در یک متر فاصله) را تجربه خواهید کرد. در نهایت، ضمانت و خدمات پس از فروش همروز، اطمینان از اصلبودن و پشتیبانی تخصصی را برای خریداران محصولات فیرمن به ارمغان میآورد. این ترکیب از کیفیت محصول و پشتیبانی فنی، خرید موتور برق فیرمن را برای مصارف خانگی تصمیمی مطمئن و هوشمندانه میکند.

